بررسی اثرات تنش شوری و خشکی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه لاین‌های اینبرد ذرت (Zea mays L.)

این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات پتانسیل‌های اسمزی مختلف (صفر، 4/0 -، 8/0 – و 2/1- مگاپاسکال) ناشی از نمک کلرید سدیم و پلی‌اتیلن‌گلیکول6000 به‌ترتیب به‌عنوان تنش‌های شوری و خشکی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچة دو اینبرد‌لاین ذرت (Mo17 و B73) انجام گردید. هدف از اجرای آزمایش مقایسه قدرت جوانه‌زنی اینبرد‌لاین‌های ذرت در تنش‌های شوری و خشکی و همچنین تعیین عامل بازدارنده جوانه‌زنی (سمیت ناشی از نمک یا پتانسیل اسمزی پایین ناشی از پلی‌اتیلن گلیکول) بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در پتری‌دیش‌های به قطر 11 سانتی‌متر و با سه تکرار در محیط ژرمیناتور (125 درجه سانتی‌گراد و 45 درصد رطوبت نسبی) اجرا گردید. تجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح پتانسیل اسمزی بر شاخص جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی، شاخص قدرت بذر، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و وزن خشک گیاهچه معنی‌دار بود، به‌طوری‌که با کاهش پتانسیل اسمزی جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه بازداری شد و تنش شوری رشد گیاهچه (طول ریشه‌چه و ساقه‌چه) را بیشتر از مؤلفه‌های جوانه‌زنی کاهش داد. در پتانسیل‌های اسمزی مشابه اثر بازدارنده تنش خشکی در مقایسه با تنش شوری برروی جوانه‌زنی و رشد گیاهچه شدیدتر بود. بین لاین‌های اینبرد از نظر نحوه پاسخ‌دهی در برابر تنش‌ها اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. زمانی که بذور جوانه‌نزده در تنش شوری پس از 10 روز به محیط بدون تنش انتقال داده شدند، جوانه‌زنی آنها تا حدودی بهبود یافت. این امر حاکی از آن بود که مهمترین اثر بازدارنده تنش شوری بر جوانه‌زنی بذور بیشتر ناشی از کاهش پتانسیل اسمزی بود.